باشماق و چک

+0 به یه ن

بیلدیر آلدیغیم آیاق قابیلارین دابانلاری گئتمیشدیلر. اؤزومه بیر جوت تازا باشماق آلیم و باشقا ایشلریم گؤروم دئیه، صوبحانه دن سونرا خانیملا ساغ اوللاشیب ائودن ائشیگه چیخدیم. خییاوان قیراغینا یئریییب، قارشیدان گلن ایلک تاکسییا، "بازار" دئدیم. ساری سمند دایانارکن، قاپینی آچیب قاباق صندلده اوتوردوم. تاکسیچی ایسه، موسافیر گؤتوره-گؤتوره یاغچیان شهرجیگیندن بازارا ساری گئتدی. آرابا، راهنمایی و آبرسانی سوووشوب، 40 دقیقه سونرا همیشه شولوق اولان بازارا چاتدی.

تاکسیدان اندیکده، بیر باشا باشماقچی بازارینا طرف یوللاندیم. او اؤرتولو بازاردا، یاریم ساعات موددتینده ویترینلرده کی باشماقلارا گؤز گزدیردیم. آل-وئرده چکیش-برکیش ائدن بیر آدام اولمادیغیما گؤره، اوستونه قیمتی یاپیشدیریلمایان باشماقلاری بیه نیرسمده، ائله باشماقچی دوکانلارینا گیرمکدن چکینیب، سئودیگیمدن واز گئچدیم. آنجاق دیبده آختاردیغیمی تاپا بیلدیم. دوکانلارین بیرینین ویترینینه دوز آیاقلاریما گئیدیگیمه تای بیر جوت باشماق قویولموشدو، اوستلرینه ده 50 مین تومن یازیلمیشدی. دوکان قاباغیندا بیر آز سالیب چیخدیقدا، ائله او باشماقلاری آلماغا قصد ائله دیم. یادیمدایدی، آیاغیمداکیلاری گئچن ایل 30 مینه آلمیشدیم، آمما ایندی 20 مین باهالاشمیشدیلار. منده بئله آدامامدا. گؤررورسن ایللر بویو همن باشماقدان و همن پالتاردان گئییرم. چوخونا بئله سئچیملر غریبه گلسه ده، من اوولدن ده ییشیکلیکلرده چوخراق بئله اولموشام. حتتی، منیم ماشین ده ییشمه گیمده قوهوملارا ایلنجه لی بیر اولای اولموشدور! چونکو بئش ایل قاباق کؤهنه آغ پرایدیمی ساتدیقدان سونرا، اونون یئرینه بیر دانا یئنی آغ پراید آلمیشدیم. البتده، من بعضی شئیلره ده حددیندن آرتیق دیر وئریب، فیکریمی هی مشغول ائدرم. هر حالدا، باشماقچی دوکانینا گیریب سلام وئردیم و آغ بوغلو باشماق ساتاندان آیاق قابیلارین سون قیمتینی سوردوم. بوغلو کیشی، بیز اوستونه یازیلمیش قیمتدن چیخماریق سؤیله ییب، آردینجا باشماقلاردان تعریف ائتمگه باشلادی. نهایتده من عیبی یوخ ایسته ییرم دئدیم. باشماقچی، ال آتیب قارا باشماقلاری ویتریندن گؤتوردو و گتیریب گولومسه یه رک اونلاری قوطویا قویدو. آخیردادا تازا بیر آغ نایلونا سالیب منه وئره رک، "موبارکلرین اولسون!" دئدی. منده 5 دانا اون مینلیک ساییب تشککور ائدرک، "بویورون" دئدیم. سونرادا ساغ اوللاشیب دوکاندان چیخدیم.

آغ نایلون الیمده اولاراق، جماعتین اورتاسیندان سوووشدوم. گلیب بازار خییاوانینی آددادیم و بیر قیراخدا دوراراق تاکسی گؤزله دیم. قارشیدان گلن نئچه تاکسییا، "آبرسان" دئدیم، آنجاق هئچ بیری ساخلامادیلار. دیبده، موسافیری اولمایان بیر تاکسی شوفری، آبرسانی ائشیدرکن تورموز ائتدی. سونرا باشی ایشاره سیله منی چاغیردی. من ایسه، تله سیک گئچیب ساری پئیکانین قاباق صندلینده اوتوردوم. الیمده کی باشماق نایلونونودا یاواشجا آیاقلاریمین دیبینه قویدوم. اللی-آلتمیش یاشلی، آریق، کئچل تاکسیچی، یاواش-یاواش موسافیر آختارا-آختارا بازار طرفلرینی سوردو. آمما نه قدر چالیشسادا آیری موسافیرده گؤتورسون، چای کنارا دوشونه کیمی اولان اولمادی. اورادان آبرساناجاندا موسافیر دوشمه یین احتیمالی چوخ آز ایدی. سوروجو، "یولو بوش گئتمه لییم، موسافیردن چوخ ماشین وار!" دئییب اؤز-اؤزونه بیر آز دئییندی. سونرا دئدی، آبرسانین یاخینیندا یئنی بیر کؤرپو دوزلدیرلر، اونا گؤره گونده بورالاردا آغیر تیخاج یارانیر. او، شهرین ده ییشمه سیندن و یئنی کؤرپولرین تیکیلمه سیندنده نئچه کلمه صؤحبت ائتدی. هابئله دئییردی، 2018 ایلینده تبریزه بوللو توریست گلجکدی، اونا خاطیر بو گونلر تبریزه یاخشی یئتیشیرلر. هر نه ایسه، سوروجو دانیشا-دانیشا آددیم-آددیم سوردو، سونرادا دایانمالی اولدو. گؤز ایشله دیکجه، نئچه ردیف ماشین ائله بو تهر یول گئدیردیلر. او چاغدا منیم قولاغیم شوفرده اولسادا، چوخراق جیبیمده کی چکه فیکیرلشیردیم. تاکسیچی، نایلونداکیلارین تازا باشماق اولدوغونو آنلادیقدا، اونلارین قیمتیندن و اندازه سیندن سورغولار سوردو و هردن بیرده باشماقلارا گؤز آلتی باخدی. دئیه سن، باشماقلار ماهاتما قاندیدان اولان بیر حیکایه نی داز کیشینین یادینا سالدی. آردینجادا او حیکایه نی سؤیلمه گه باشلادی.

بیر گون قاندی بیر شهردن باشقا شهره گئتمک اوچون چیخیب قاطارا مینر. قاطار بیر آز یول گئدندن سونرا، قاندینین باشماقلارینین بیر تایی آیاغیندان زویوب، دمیر یولونا دوشر. گؤزلنیلمزدن، قاندی بیر آندا باشماقلارینین او بیری تایینیدا آیاغیندان چیخاردیب یئره آتیب آیاق یالین قالار! قاندینین بو حرکتینه قاطارداکیلار برک-برک هویوخ قالارلار! بیر نفر قاندیدان سوروشار: "آغا نییه بس بئله ائله دین؟!" قاندی جواب وئرر: "بیر تای باشماق منیم نه دردیمه دیه جک!؟ قوی هر کیم باشماقلاری تاپسا دردینه دیسین!!"

سوروجو حیکایه نی دئدیکده، اودقونوب آرتیردی: "او هیندین رئیسلریدی، بودا بیزیمیکیلردی!! بونلاردان منیم اصلن خوشوم گلمز! بئیینلری ایشلمه مز، هر ذادی یاسالاییب باشلاریندان سووارلار! بیزیم مملکتیده ائله بئله رئیسلر کورلاییبلار! چوخ باغیشلایاسان ها، نم-نییه جماعتده ده دای اوتانماق قالمیر!؟ هئچ کیم حق-حوقوقونا راضی دئییل! بوردا هامینین الی او بیریسینین جیبینده دی!" بو سؤزلردن سونرا، سوروجو اوزونو منه توتوب، سانکی مندن بیر جواب ایسته دی. تاکسیچینین سؤز-صؤحبتی منی خیاللاریمدان یاییندیریب، هیندوستانا آپاردی و او اؤلکه ده دوزلمیش قانون فیلمینین اصلی صحنه سی نئچه ثانییه ده ذهنیمدن گئچدی. دئدیم: "منده ائله چوخ واخت رئیسلرله دوز گلمه میشم! هردنده دئییشمه گیم چیخیب، جوان اولاندا ایدارمده سؤزله شردیمده! آمما ایندی کی قیرخ یاشیم سوووشوب بیر آز فرق ائله میشم! اینسان هایاندا اولاندا، حققی او یانا چکیر! ماشین سورنده اؤزونو حقلی بیلیر، یئرده گئدنده اؤزونو حقلی بیلیر! ایشچی دئییر من دوز دئییرم، رئیس دئییر دوز منیمکیدی!! منیم نظریمه، هر ذاددان قاباق اؤلکه ده گره ک عمللی-باشلی قانونلار اولسون!" شوفر منیم سؤزلریمی اونایلاییب، بیر موددت ساکیت قالدی. بو سفر منیم انگیم قیزیشیب، باشماقلا ایلگیلی اولان بیر حیکایه می سؤیله مگه باشلادیم.

بیر دفعه گئجه یاریسی تهرانین "آزادی" تئرمینالینا یئتیشدیم. گؤردوم کی، نئچه نفر جوان-قوجا آیاقلارینا نایلون باغلاییب یاتیبلار. حئیرتله قاباغا یئریییب، بیریندن کی گؤزلری هله آچیلی ایدی سوروشدوم، قارداش بونلار نییه بئله ائدیبلر!؟ ناراحات-ناراحات ایضاحلادی کی، دونن یوخو ایچینده اولاندا بوراداکیلارین هامیسینین باشماقلارینی آیاقلاریندان چیخاردیب اوغورلاییبلار! بوگوندن بونلار ایسته ییرلر، ائله ایش اولاندا نایلون خیشیلداسین و یوخودان آییلسینلار!! آییق کیشی وورغولادی کی، قدیمدن یاخشی دئییبلر، باشینا گلن باشماقچی اولار!!

 حیکایه قورتولارکن، شوفر چوخ اوجادان گولدو و گوله-گوله دئدی: "تهراندا گره ک آدام  هر طرفینه نایلون باغلییا!! هله گئنه تبریز یاخچیدی!"

تاکسینین آبرسانا یئتشمه سی یاریم ساعاتدان چوخ چکدی. عادی وضعیتده بو یولو بئش-اون دقیقه یه گلمک اولاردی. هر حالدا، کیرایه می وئریب آبرسان کؤرپوسونه یاخین ساری پئیکاندان اندیم.

اؤز-اؤزومه، "بانگ باغلار ایندی، گئدیم الیمده کی چکیمی پول ائله ییم!" دئیه رک، یئیینله ییب بیر باشا بانکا ساری قاچدیم. گؤردوم، هله یاخشی بانک باغلاماییبدی. شوشه لی بانکین ایچینه گئچیب، گؤز قاباغینا قویولموش دستگاهدان نوبت پیتیگیمی آلدیم. سونرا بیر صندلده اوتوروب، ماسا اوسته کی باغلی قلمله چکیمین دالیسینی دولدوردوم و اورادا نوبتیمین یئتیشمه سینی گوددوم. اوچ نفر سونرا، منیم نوبتیم بانک ایشچیلرینین بیرینین اؤزه ل تابلوسوندا نیشان وئریلدی و منده او مکانا دوغرو گئدیب، پیتیک، چک و میللی کارتیمی ایشیچییه تقدیم ائدیب پارا ایسته دیم. ایشچی، یولداشیمین حئسابینی بیلگی سایاردا یوخلادیقدا، "پولو یوخدو!" دئیه رک، چک ایله میللی کارتی منه گئری قایتاردی. بئله جه، بوش چیخان چکیمی تازادان جیبیمه قویوب، فیکیرلشه-فیکیرلشه بانکدان چیخدیم. گئده-گئده اوره گیمدن گئچدی، دوستوم بوگون کسینلیکله چکینین یئرینی دولدوراجاغینی دئمیشدی! ایندی بس نه جور اولوبدو؟! ناراحات-ناراحات بانکدان بئش-اون قدم اوزاقلاشمامیشدیم کی، بیردن-بیره باشماق نایلونون الیمده اولمادیغینی آنلادیم!! آز قالدی کی، اوره گیم اوزولسون! یامان بیر هؤوشنه باسدی منی! باشماقلار یقین قالدیلار بانکدا دئییب، قاچاراق تازادان بانگا دؤندوم. چک یازدیغیم یئری، اوتوردوغوم یئری، چک گؤستردیگیم ایشچی دؤوره سینی و آشغال قابلارینی بیر-بیر یوخلادیم، آنجاق اورالاردا آغ نایلوندان هئچ اثر یوخ ایدی. چاره سیزلیکله  گئچیب بانک ایشچیلرینین بیرینه قونونو دئدیم. او سؤیله دی کی، بانکدا دوربون وار، هر نه اولسا گؤتورر! آنجاق گره ک باشقانین ایجازه سی اولسون!

بئله لیکله، بانکین کوک، کئچل، گؤزلوکلو باشقانینا دوغرو گئدیب، ماسا آرخاسینداکی کیشییه سلام وئریب آیاق اوسته دوردوم. آردینجا، باشقانلا نئچه کلمه مسئله دن دانیشدیق.

-  رئیس باغیشلایین، منیم باشماقلاریم ائله بیل بانگدا قالدیلار! اونلاری سیزه وئرمه ییبلر کی؟!

- خئییر جناب، منه بیر ذاد وئرن یوخدو!

- رئیس ایمکانی اولسا دوربونلریزه بیر باخین! من فقط بیلیم باشماقلاری بانگدا قویدوم، یوخسا هئچ بانگا گتیرمه دیم!؟

- آغا دوربونلری بئله سینه آچماریق کی! گره ک گئدیب شیکایت وئره سن، اونوندا پولو 50 مین تومندی!

- رئیس، من بئله بیر ساده حققی ایسته مک اوچون نییه گره ک او جور اذذیت چکم؟! آللاهدان اؤتور باخین، اونودا اؤزوز باخین من یوخ!

- قانوندو، اولماز آغا! آنجاق ایسته سن گئدیب عریضه وئره بیله سن!

- رئیس منده سیزه تای کارمندم! موخابرات کارمندییم. بیز جوما آخشاملاری تعطیل  اولورووق، اونا گؤره بوگون بوردایام! بودا منیم میللی کارتیمدی. من گئدیب تازادان باشماق آلسام، شیکایت وئرمکدن منه صرفه لی اولار کی!! لوطف ائله یین باخین گؤرون بیر ایش گؤره بیلرسیز؟!

- گؤره بیلسئیدیم، گؤرردیم، آنجاق قانون قولومو باغلاییبدی!

اوره گیمده، "کؤپک اوغلو دئییر بس ایسته ییرم بانگی چالام!!" دئیه رک، باشقانیلا ساغ اوللاشدیم. دؤنه-دؤنه، "اه-اه!" دئییب، او یان-بو یانا باخاراق بانکدان ائشیگه گلدیم. بانکدا ائله او دقیقه باغلادی.

بانک قاباغیندا دوروب نه قدر فیکیرلشدیم، باشماق نایلونونو بانک ایچینده دولاندیرماغیم یادیما گلمه دی! بئله دوشوندوکده، دئدیم باشماقلار یقین قالدیلار مینیدیگیم تاکسیدا! اونا گؤره، گئچیب آبرساندا دایانان تاکسیچیلارا موضوعونو سؤیله دیم. اونلاردا یاخینداکی تاکسیلار مسئولونون دککه سینی منه نیشان وئردیلر. تله سیک دککه یه یؤنله ییب، اوراداکی ایری گؤز کیشییه جریانی تعریفله دیم. کیشی دئدی: "آغا تاکسیدا قالسا، یوزه-یوز گتیررلر وئررلر! آرخایین اول!" سونرادا، سوروملو دفترین نومره سینی منه وئره رک، آلنینی قیریشدیریب آرتیردی: "آخشام باشی زنگ وور، گؤتورن اولماسا صاباح زنگ ووراسان! تبریز تاکسیلاریندا نمنه قالسا آپارارلار او دفتره. اصلن نیگران قالما!" بئله جه چاره سیز-چاره سیز دؤنمک ایسته ییرکن، شوفرین داز اولدوغونودا مسئولا وورغولادیم. او ایسه گوله-گوله، "نه بوللودو داز شوفر!!" دئدی.

هر حالدا، اوشونه-اوشونه ایکی دانا باشقا-باشقا تاکسییا مینیب، آبرساندان راهنماییا و راهنماییدان یاغچیانا دؤندوم. ایکیندی چاغی، ائوینه اوغرو دوشموش اینسان کیمی، اؤزومو ائویمه یئتیردیم. قاپیدا، خانیم تعجوله نرک سوروشدو: "نییه بس بیر بئله یوباندین؟! باشماق آلمادین بس؟!" سیخیلا-سیخیلا، "آلدیمدا، سالدیمدا!!" دئییب، باشی آشاغی ائوه گئچدیم. آردیندان، ناراحات-ناراحات باشیما گلنلری باشدان آیاغا حیات یولداشیما آچیقلادیم. خانیم بتر کدرلنیب، منی برک-برک قینادی و باشینی توولایا-توولایا دؤنه-دؤنه، "اه-اه!" دئدی. سوندا ایسه آرتیردی: "من اولماسام، سن والله باشماقلارووودا آیاغوودا ساخلایا بیلمه سن!!"

او گون آخشام باشی، صاباحیسی گون سحر چاغی و اون گون دالبادال سحر-آخشام سوروملو دفتره زنگ ووردوم، آمما باشماقلاردان هئچ خبر یوخ ایدی. او پاییز گونلرینده تئز-تئز اؤز-اؤزومدن سوروشدوم: "گؤره سن منده دیبده باشماقچی اولاجاغام یا یوخ؟!" بیرده، چک صاحابی یولداشیما ایرمی دفعه دن چوخ زنگ آچدیم. آنجاق یولداشیم ائله بیل همیشه لیک منله قونوشماق ایسته میردی! اوندا هی اؤز-اؤزومه، "اه-اه!" دئییردیم. اون بیر گون جریانلاردان سوووشاندا اوره گیمدن گئچدی: "چک جهنمه، دوستلوغوموز پوزولدو!!" ائله او گون، قاندینین داورانیشینی دریندن دوشونمگه چالیشیب، بیر یوللوق باشماقلاردان گؤز اؤرتدوم و چکه گؤز یومدوم! اوره گیم اوندا، اولدوقجا توختاقلیق تاپدی.   



  • [ ]