+0 به یه ن
در کتاب نظری به تاریخ آذربایجان و آثار باستانی و جمعیت شناسی آن نوشتهدکتر محمد جواد مشکور، نویسنده در فصل دهم به آمار شهرها و آبادیهای آذربایجان در سرشماری سال 1345 پرداخته است.
منبع:
کتاب: نظری به تاریخ آذربایجان و آثار باستانی و جمعیت شناسی آن
تالیف: دکتر محمد جواد مشکور
نشر: چاپخانه بهمن
سال: 1349
+0 به یه ن
ساغالان گؤلو و ساغالان کندی
(قدرت ابوالحسنی ساغالان)
در روستای اویرگان (ابرغان) مرند که چسبیده به بیناو (بناب) است، کؤوشنی وجود دارد که ساغالان گؤلو (استخر ساغالان) نامیده میشود. این توپونیم برای پژوهشگران و نیز اهالی منطقه میتواند جالب توجه باشد. نگارنده از چند سال پیش از موضوع مطلع بوده و توانسته اطلاعات اندک زیر را در مورد ساغالان گؤلو با پرس و جو از اهالی اویرگان بدست آورد.
اهالی اویرگان به آن منطقه ساآلان و ساوالان گؤلو هم میگویند، مانند روستای ساغالان که این نامیده های بومی را دارد. ساآلان، تلفظ ساغالان میباشد و چون در لهجه مردمان آنجا تبدیل حرف غ به و اتفاق میافتد، ساوالان هم یک تلفظ از شکل اصلی ساغالان خواهد بود. یعنی، نام اصلی آن استخر بایستی همان ساغالان باشد که با نام اصلی روستای ساغالان (سهلان) یکی میباشد. کلمه گؤل نیز نشان میدهد، باید قبلا در آن کؤوشن استخری وجود داشته باشد که این منطقه نام خود را از آن اخذ کرده است. همچنین، چسیبده به ساغالان گؤلو منطقه دیگری بنام کند یئری وجود دارد که مطابق شنیده ها و روایتها از اهالی مسن روستا مکان اولیه یا قبلی اویرگان بوده است.
اهالی اویرگان از افراد مسنشان شنیده اند، در حدود سیصد سال پیش عقربهای سیاه به روستایشان چنان هجوم آورده اند که محل روستا را مجبورا حدود سه کیلومتر به سمت دیگر (مکان فعلی) منتقل نموده اند. شنیده اند، در حمله عقربها حتی عده ای به جاهای دیگر از جمله ساغالان کوچ کرده اند. در روستای ساغالان نیز گفته میشود که طایفه محمدلی آن روستا از بیناو مرند آمده است. چون در ساغالان، اویرگان یک روستای کم شناخته بوده است، از اینرو احتمالا طایفه محمدلی همان کوچ کنندگان از اویرگان باشند که به بیناو بزرگتر و مشهورتر نزدیکش انتساب داده شده است. از طرف دیگر، خانواده هایی با شهرت اسدزاده در اویرگان زندگی میکنند که از نسلهای قبلشان شنیده اند که که آنها از ساغالان به اویرگان رفته اند. همچنین اظهار میدارند که در اویرگان به غیر از آنها ساغالان برای دیگران شناخته شده نیست.
گفتنی است، به دلیل حاکم بودن فرهنگ ترکی در گذشته سرزمین آذربایجان، نام یک روستا، بعنوان اسم یک کؤوشن در یک روستای دیگر آن سرزمین ترک نشین زیاد مشاهده میگردد، مانند همین توپونیم مورد بحث ساغالان. توپونیمی که در مورد وجه تسمیه آن در ادامه نکاتی ذکر گردیده است.
با توجه به اینکه روستای اویرگان و همچنین اراضی ساغالان (ساغ آلان) گؤلو در جلگه (محل هموار) هستند، بنابراین وجه تسمیه آن به نظر میتواند، به معنی استخری که در جلگه قرار دارد باشد. همانطوریکه در مقاله ریشه شناسی نام روستای سهلان چاپ ائل بیلیمی، نام روستای ساغالان (ساغالان کندی) نیز به معنی روستایی که در دشت هموار قرار دارد، معناشناسی گشته است. علاوه بر آن، توپونیم ساغالان میتواند از نام قوم کهن ترک ساقا/ساکا که در آذربایجان زیسته است نیز اخذ شده باشد.
منبع:
ریشه شناسی نام روستای سهلان، قدرت ابوالحسنی سهلان، ماهنامه ائل بیلیمی، چاپ تبریز، شماره ۷۸، سال ۱۳۹۵
منابع شفاهی اهل اویرگان، آقایان، جلیل علیزاده (متولد ۱۳۵۵)، اسکندر بابازاده (متولد ۱۳۶۱)، قربانعلی مرادی (متولد ۱۳۵۲) و علیرضا اسدزاده (متولد ۱۳۴۵).
+0 به یه ن
ماهنامه فرهنگی - اجتماعی
فروردین 1400
صاحب امتیاز و مدیر مسئول : سیدموسی موسوی
رداکتور: علیرضا صرافی
در این شماره / علیرضا صرافی / 6
بخش اختصاصی استاد غلامرضا بهاری
مقدمه یئرینه / علی صادقی (وورغون) 14
باهارلینین گول - چیچکلی باهاری / علیرضا صرافی 15
رحمتلی غلامرضا بهاری نین حیاتی و یارادیجیلیغی / مریم شریفی 27
فتو آلبوم غلامرضا بهاری / مریم شریفی 37
بخش اختصاصی محله حکم آباد تبریز
پیشگفتار آرزوهای بزرگ برای حکم آباد تبریز 49
سبزی کاری در باغات محله حکم آباد تبریز 51
قحطی نان و رقص شاطری در حکم آباد / 80
واقعه گرگ بچه خور محله حکم آباد تبریز 87
یئددی آرخلار حکم آباد (سنگرهای دفاعی تبریز) 93
معرفی چند کتاب / رعنا رنجبر 98
فتو آلبوم / نگار محمدی 102
مقالات
ساغالان (بازخوانی یک سند تاریخی) / قدرت ابوالحسنی سهلان و جلیل یاری 111
آذربایجان دیلی / محمد علی حسینی 144
ویژگی های رابطه زبان با فولکلور / پروفسور نوزاد گؤزآیدی / ترجمه: کاظم عباسی 15
شرفخانالی محمدرضا رفیعی نین شعر دیوانی / محمد امین سلطان القرائی 161
«لباس های آتش زا» در داستان «اصلی و کرم» / دکتر حسین فیض الهی وحید 181
موازین اوزان 162
مراکز توزیع 191
https://www.evdeal.ir/product-1383
+0 به یه ن
ساغالان شناسی
منابع زیر برای شناسایی روستای ساغالان (سهلان) تهیه شده اند و جهت استفاده محققین و علاقه مندان در دسترس هستند:
۱) ویژه نامه روستای سهلان، ماهنامه ائل بیلیمی تبریز، شماره ۷۸، سال ۱۳۹۵
۲) کتاب سهلان (مجموعه داستان کوتاه و شعر)، انتشارات یاس بخشایش، سال ۱۳۹۶
۳) مقاله اولیا چلبی و روستای سهلان، شماره ۱۱۶ ائل بیلیمی، سال ۱۳۹۸
۴) مقاله ساغالان (بازخوانی یک اثر تاریخی)، نگارش سال ۱۳۹۹
+0 به یه ن
ساغالان
بازخوانی یک اثر تاریخی
http://s16.picofile.com/d/8410435650/92467989-fba8-49b7-b30b-db94bba6faab/Saghalan_osmani.pdf
در این مقاله که نوشته مشترک قدرت ابوالحسنی سهلان و جلیل یاری (کوجووار) میباشد موارد مهم زیر ارائه گشته اند:
۱ تحقیقات نهایی مبنی بر ساغالان بودن نام روستای سهلان ارائه گردیده اند.
۲ شهر ناشناخته گیلیخان معرفی شده اشت.
۳ یک سند تاریخی کم نظیر راجع به این روستا که مربوط به زمان اشغالش توسط عثمانی هاست ارائه و بحث شده است. سندی که ترک و شیعه بودن مردمان ساغالان را در حدود ۳۰۰ سال پبش منعکس میکند.
و ...
+0 به یه ن
به نظر شما موضع ایران در جنگ "جمهوری آذربایجان و ارمنستان" چه باید باشد؟
+0 به یه ن
(قدرت ابوالحسنی سهلان)
عده ای از دوستان ادعا میکنند که کلمه ساآلان که در روستا و منطقه پرکاربردترین استفاده را دارد، همان تلفظ ساغلان میباشد. ولی بررسی زیر نشان میدهد که این موضوع صحیح نیست.
من جهت شنیدن نحوه تلفظ ساغلان به یک دیکشنری ترکی مراجعه کردم که آدرس آن در زیر آورده شده است. اما چون کلمه مذکور در دیکشنری موجود نبود، جهت شنیدن تلفظ و مقایسه کلمه ساغلام (sağlam) را انتخاب کردم که برای این منظور نتیجه یکسان میدهد.
بارها به نحوه تلفظ کلمه ساغلام گوش دادم و آنرا با ساآلانی که در ذهن داشتم مقایسه کردم. به این نتیجه رسیدم که ساآلان نمیتواند تلفظ ساغلان باشد. یعنی اگر ساآلان را بصورت سآلان بنویسیم، حرف آ اول در این تلفظ بیشتر کشیده میشود.
به ۳ نفر آشنا به موضوع هم آنرا نشان دادم، آنها هم نظر مرا تایید کردند.
نتیجه: ساآلان تلفظ ساغلان نیست بلکه تلفظ ساغالان است. انداختن حرف غ وسط یک امر مرسوم در تلفظ اسامی میباشد. مثلا در منطقه به باغ وزیر ، باوزیر گفته میشود. همان اتفاق برای ساغالان هم افتاده و ساآلان شده است.
شما هم میتوانید امتحان کنید:
https://www.seslisozluk.net/dictionary-nedir-ne-demek/
+0 به یه ن
قبلا معلوم شده بود که به سهلان در روستای نادارلی منطقه گونئی، ساغالان و در کوندوری و کول آوای آن منطقه ساوالان میگویند.
امروز از تعطیلی روز تاسوعا استفاده کرده، سفر حدود ۲ ساعته (۱۱ الی ۱۳) به چهار روستای دیگر بین صوفیان و نادارلی انجام دادم. نتیجه این سفر به قرار زیر است:
۱ روستای باغ وزیر
در ابتدای باغ وزیر پارک کرده، به طرف راننده نیسان آبی رنگ رفتم. پس از احوال پرسی دلیل آمدنم به آنجا را گفتم و از راننده نیسان که اهل آنجا بود پرسیدم: در باغ وزیر و بخصوص افراد پیر آن روستا سهلان را چه مینامند؟ جوان جواب داد: ساغالان. او میگفت، پدر بزرگش حدود یکصد سال عمر کرده بود و به ساغالان هم رفت و آمد داشت. پدر بزرگ آنجا را با آن اسم مینامید و همینطور سایرین.
یک فرد مسن به من اظهار داشت که تا سالهای اخیر مردم باغ وزیر به سهلان ساغالان میگفتند اما تازگی در اثر تاثیر گرفتن از روستاهای اطراف صوفیان به آنجا ساوالان هم میگویند.
در نزدیکی باغ وزیر، روستایی با نام هارونیه به چشم میخورد و بنظرم اسمش جعلی مینمود! نام بومی آنجا را از راننده نیسان پرسیدم. او اظهار داشت که نام آنجا هویلان است!
(مشخصات افراد مصاحبه شده:
بهداد تقوی، متولد ۱۳۶۴ و
حاج مقصود عیدی باغ وزیر)
۲ روستای ایسمی کمر (سفید کمر)
پیرمرد نشسته بر سکویی در ابتدای ایسمی کمر توجهم را جلب نمود. به طرف او رفته خودم را معرفی و سئوالم را از او پرسیدم. او جواب داد که ما در ایسمی کمر از قدیم به آنجا ساهلان میگوییم.
(مشخصات فرد مصاحبه شده: مشدی خلیل جوهری، ۹۳ ساله)
۳ روستای سهسن دیزه (سرکنددیزج)
دو نفر پیر مرد در کنار مغازه ای مشغول صحبت بودند. به آنها نزدیک شده و سئوالم را پرسیدم. آنها هم ساهالان جوابم دادند.
(افراد مصاحبه شده: میرداوود موسوی متولد ۱۳۱۰ و کربلایی محمود جوادزاده متولد ۱۳۱۴)
۴ روستای نعمت اله
موقع برگشت و قبل از رسیدن به صوفیان وارد نعمت اله شدم تا از آنها هم سئوال اصلی سفرم را پرسیده باشم. متوجه شدم در آنجا سهلان را ساوالان و ساولان مینامند.
(متاسفانه کسانی که اطلاعات دادند راضی به انتشار اسمشان نشدند)
نتیجه: در این سفر کوتاه به یک روستای دیگر منطقه (باغ وزیر) که در آن نام اصلی روستای سهلان (ساغالان) را بکار میبرند، برخورد شد. ساوالان و ساهالان که در منطقه گونئی استفاده میشوند، در واقع تلفظهای ساغالان هستند. ساولان و ساهلان نیز به ترتیب تلفظهای ساوالان و ساهالان میباشند. به نظر میرسد، نام رسمی شده سهلان برای این روستا از کلمه ساهلان بصورت تحریف شده مکتوب گشته باشد!!
(قدرت ابوالحسنی سهلان/ مورخه ۱۳۹۹/۶/۸)
+0 به یه ن
نقشه توپوگرافی از تبریز و پیرامون مربوط به ۷۷ سال پیش که از کتابخانه دانشگاه تگزاس آمریکا میباشد.
(منبع: پیج اینستاگرام دکتر بابایی)
علاوه ها:
1) در نقشه بالا نام روستای سهلان، ساهالان قید شده است که به نام اصلی این روستا (ساغالان) بسیار نزدیک است. در آن فقط حرف غ بصورت نرم شده ه در آمده است.
2) در این نقشه نام روستای تازه کند، محمودآباد قید شده که نام اولیه آن روستا بوده است.
+0 به یه ن
(قدرت ابوالحسنی سهلان)
در روستای ساغالان (سهلان) واقع در شهرستان تبریز طوایف مختلفی زندگی مینمایند. طبق معلوماتی که نگارنده تاکنون بدست آورده، طوایف حسینلی و تورکمان حسن اوشاغی روستای مذکور و احتمالا طایفه جاوادلی آن از اوغوزان میباشند.
حسینلی ها که از قره باغ به ساغالان آمده اند، خودشان را کوره سنی (کورا سنی) دانسته اند که کوره سنیها از ایل چپنی اوغوزها هستند.
جاوادلی ها طایفه ای هستند که همزمان با حسینلی ها از قره باغ به این روستا آمده اند. شنیده شده است که جد این طایفه نیز مانند جد طایفه حسینلی، سنی بوده است! با این اشاره ها احتمال دارد جاوادلی ها نیز کوره سنی باشند. هر چند نگارنده از کسی صریحا در مورد کوره سنی بودن جاوادلیها مطلبی نشنیده است.
شایان ذکر است که حسینلی و جاوادلی از طوایف مهم و پر جمعیت ساغالان میباشند.
همچنین، طایفه دیگری بنام تورکمان حسن اوشاغی هم در ساغالان وجود دارد. کلمه تورکمان جلوی اسم جد این طایفه (تورکمان حسن) نشاندهنده تورکمان (=اوغوز) بودن آنها میباشد. میگویند تورکمان حسن از روستایی بنام تورکمان واقع در مشهد (یا تربت حیدریه) به این روستا آمده است.
بدین ترتیب، حضور لااقل دو (یا سه) طایفه ساغالانی از تبار اوغوزان در روستای مذکور محرز میشود. وجود این اوغوزان در ساغالان نشان میدهد، غیر ترک خواندن اجداد همه آذربایجانیها چه قدر بی اساس است.
+0 به یه ن
شهر ناشناخته گیلیخان
(قدرت ابوالسنی سهلان)
در روستاهای ساغالان٬ آشاغی آلوار، یوخاری مایان و آشاغی مایان صحراهای همجوار با نام مشابه گیلیخان (گیلخان) وجود دارند. اهالی منطقه میگویند گیلیخان شهری بوده است که بر اثر زلزله از بین رفته است. طبق تخمینهای اولیه مساحت گیلیخان حداقل باید ۱۰ کیلومتر مربع باشد. بطور طبیعی در این محدوده صدها هزار نفر میتوانستند زندگی کنند.
اشیای قدیمی هم از گیلیخان پیدا میشوند که گویا کارشناسان غیر رسمی قدمت پیش از میلاد هم روی آنها گذاشته اند!
به چه علت است که میراث فرهنگی در مورد گیلیخان اظهار نظر رسمی ننموده است!؟ چگونه میتوان نظر کارشناسان و مسئولین میراث فرهنگی را در این مورد فهمید؟
با وجود اینکه گیلیخان در مسیر تبریز-گونئی و تبریز-مرند بوده ولی به این نام در کتب تاریخی تاکنون برخورد نشده است.
هر معلومات مرتب با گیلیخان دارید به نگارنده اطلاع دهید.
+0 به یه ن
سرویس تاریخ «انتخاب»؛ امروز باید برویم «صوفیان». در روزنامه سفر سابق نوشته بودم که راه چهار فرسنگ است، خیر درست پنج فرسنگ و نیم سنگین است. صبح برخاسته رخت پوشیدیم. حاجی حیدر آمد ریش تراشید. حرم رفته بودند. عزیزالسلطان هم رفته بود. ما هم بیرون آمدیم امین‌السلطان نبود، حمام رفته بود. ولیعهد، امیرنظام، سایر مردم تبریزی و طهرانی همه بودند. از در باغ‌شمال بیرون آمده سوار اسب شدیم. دیروز که خانه امیرنظام رفتیم، از در خانه ساعدالملک گذشتیم. امروز هم تا در خانه ساعدالملک از راه دیروزی رفتیم. بعد پیچیدیم طرف دست چپ از راهی که منتهی میشود به رودخانه آجی، بعد سوار کالسکه روباز شده راندیم از محله سرخاب گذشتیم و از محله امیرخیز هم گذشتیم. آخرِ شهر رسیدیم به رودخانه آجی که آن هم جزء محله امیرخیز است، راه کالسکه‌اش همه جا وسیع و خیابان است.
آردینی اوخو
+0 به یه ن
آردینی اوخو
+0 به یه ن
آردینی اوخو
+0 به یه ن
یادی از یک دوست هنردوست
(قدرت ابوالحسنی سهلان)
روز یکشنبه 15/2/1392 وبلاگ سینیخ کؤرپو را در بلاگفا ایجاد کرده بودم. میخواستم آنجا در مورد روستایمان ساغ آلان (سهلان) مطالب متنوعی درج نمایم. اولین موضوعی که قصد پرداختن به آن را کردم، شجره طوایف مختلف ساغ آلان بود. از همه طوایف روستا دوستانی داشتم، با آنها تماس گرفته در مورد شجره طایفه شان پرس و جو میکردم. درباره طایفه رحیملی، با آقای کریم صالحی تماس گرفته، موضوع را به او گفتم. کریم اظهار نمود، کسی که باید سراغش را بگیری، احمدآغا گواهی سهلان میباشد!! او شماره محل کار احمدآغا که آسیابش واقع در نزدیکیهای ساغ آلان بود را به من داد و نیز موبایلش را. با خوشحالی شماره آسیاب را گرفته، خودم را معرفی کرده، موضوعم را در میان گذاشتم. گفتم اگر امکانش هست شجره طایفه رحیملی را بگویید تا من یادداشت نمایم. احمدآغا در جوابم گفت، قرار بگذاریم و از نزدیک بیایید صحبت نماییم. در مکالمه تلفنی بعدی، قرارمان ساعت 19پنج شنبه 19/2/1392 در منزل احمدآغا واقع در نزدیکیهای میدان یکه دوکان تبریز شد.
آردینی اوخو